مهم‌ترین نکات تعمیر و نگهداری موتورخانه

مدت زمان مطالعه: ۸ دقیقه

امروزه شاید کمتر کسی باشد که اسم سیستم موتورخانه به گوشش نخورده باشد و شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که از سیستم موتورخانه در منزل خود استفاده می‌کنید یا قصد نصب آن را دارید. در شروع مقاله باید این نکته را یادآور شویم که در هر سیستم از جمله موتورخانه، گرمایشی یا سرمایشی، بعد از مرحله نصب، راه اندازی و استقرار، نیاز است که تعمیر و نگهداری موتورخانه یا بقیه سیستم‌ها انجام شود که این عمل شامل چک کردن فشار و دمای اجزای موتورخانه تا تعویض و تعمیر یک بویلر می‌شود.

تقسیم بندی موتورخانه‌ها بر اساس ظرفیت

موتورخانه‌ها در دو نوع، با ظرفیت بالا و ظرفیت کم در بازار موجود هستند.
موتورخانه‌هایی با ظرفیت بالا بیشتر در مجموعه‌های مسکونی، اداری، تجاری، تفریحی و صنعتی استفاده می‌شوند. نکته جالب اینجاست که برای تعمیر این نوع موتورخانه‌ها فردی متخصص به صورت دائم در محل حضور دارد تا در صورت بروز هرگونه مشکل سریعا آن را برطرف کند و عملیات تعمیر و نگهداری موتورخانه به صورت مداوم انجام می‌شود. ولی معمولا موتورخانه‌هایی که در منازل استفاده می‌شوند کوچک هستند و تکنسین فقط برای تعمیر و تعویض، در محل حاضر می‌شود.
قبل از شروع هرکاری باید اقدام به بازدید و سرویس موتورخانه کنید تا بتوانید، اولویت‌ها را تعیین کنید.
پیشنهاد ما به شما این است که تعمیر ونگهداری موتورخانه و تجهیزات آن را در زمان مناسب، بعد از مرحله سرویس دوره‌ای منظم انجام دهید زیرا باعث کاهش هزینه این سیستم در بلند مدت می‌شود.
براساس تجربه‌های به دست آمده در زمینه تعمیر و نگهداری موتورخانه، به این نتیجه می‌رسیم که در صورتی که سرویس، تعمیر و نگهداری تجهیزات موتورخانه به صورت منظم انجام نشود ممکن است هزینه‌های زیادی را در بلند مدت به بار آورد.

ده نکته که لازم است در تعمیر و نگهداری موتورخانه به آن توجه شود

1.  در صورتی که موتورخانه شامل چند دیگ است باید به نحوه‌ی استقرار دیگ و متعلقات آن توجه شود به گونه‌ای که قسمت جلوی آن‌ها در یک خط و اختلاف طول آن‌ها در انتها باشد.
2. به مشخصاتی که بر روی دیگ موتورخانه درج شده است، دقت شود. این مشخصات شامل ظرفیت حرارتی، سال تولید، ظرفیت آبگیری و نوع سوخت است.
3. فاصله‌ بین دو دیگ از یک متر کمتر نباشد و برای انجام تعمیرات، جلوی آن یک متر فضای خالی وجود داشته باشد.
4. میان سقف دیگ تا سقف موتورخانه فاصله ایمن وجود داشته باشد به گونه‌ای که از یک متر کمتر نباشد.
5. در صورتی که بیشتر از یک دیگ در موتورخانه استفاده می‌شود، جهت ایجاد تعادل فشار داخل دیگ‌ها باهم، اتصال میان آن‌ها باید به صورت مستقیم به وسیله لوله‌ای از بالا انجام شود، به طوری که لوله هر انشعاب، با سطح آب درون دیگ، تماس مستقیم داشته باشد.
6. زمانی که در موتورخانه چند دیگ وجود دارد، برای هر دیگ، دودکش جداگانه در نظر گرفته شود ولی در صورت استفاده از دودکش مشترک، این نوع دودکش باید طبق الگوی مندرج در استاندارد ملی تهیه شده باشد.
7. سایر تجهیزات باید به گونه‌ای باشند که انجام عملیات تعمیر و نگهداری موتورخانه در مقابل یا پشت دیگ به راحتی انجام شود.
8. شعله باید طوری تنظیم شود که به انتهای دیگ برخورد نکند. قبل از انجام این کار بایستی مقاله تعمیر و عیب یابی مشعل موتورخانه را مطالعه کنید.
9. بخش‌هایی از دیگ که در مجاورت آب قرار دارند، رسوب زدایی شوند.
10. با مقایسه ترموستات دیگ و پمپ، از صحت عملکرد ترموستات اطمینان حاصل شود.

مراحل معاینه فنی در تعمیر و نگهداری موتورخانه به صورت دوره ای

یکی از دلایلی که باید به معاینه فنی دوره‌ای و تعمیر و نگهداری موتورخانه توجه کنیم، تعیین میزان آلایندگی و بهینه سازی مصرف سوخت است که باید طبق مراحل زیر به صورت گام به گام انجام دهید:

• جهت معرفی گروه بازرسی، به مدیر ساختمان مراجعه کنید و برنامه کاری را به او اطلاع دهید.
• به همراه مسئول تاسیسات به موتورخانه بروید.
• قبل از شروع به فعالیت، جهت حصول اطمینان از سلامت مشعل، پمپ‌ها و تعیین وضعیت اولیه، مشعل و پمپ‌ها توسط تکنسین روشن شوند.
• تا حد امکان سایر مصارف را قطع کنید و عدد کنتور را قرائت کنید.
• عددی که در ترموستات دیگ و پمپ نشان داده شده است را ثبت کنید.
• محل اندازه گیری محصولات را روی دودکش تعیین کنید، سپس به اندازه قطر دستگاه آنالیز محصولات احتراق در آن سوراخی ایجاد کنید، وظیفه این دستگاه اندازه گیری غلظت محصولات احتراقی است.

نکته: اگر در موتورخانه از مشعل گازسوز استفاده می‌کنید، باید علاوه بر اندازه گیری میزان غلظت محصولات احتراقی ، آنالیز دود را نیز مطابق استاندارد ۷۵۹۴ انجام دهید.

• ترموستات دیگ را جهت حصول اطمینان از خاموش نشدن دیگ  در زمان اندازه گیری تنظیم کنید و به مدت ۶۰ ثانیه سایر مصارف را  قطع کنید تا بتوانید دبی گاز ورودی به مشعل را با استفاده از کنتور اندازه گیری کنید.
  باید این نکته را بدانید که با تغییر شرایط جوی، برخی از اصول تعمیر و نگهداری موتورخانه تغییر می‌کند.
• اگر مشعل مدت زیادی خاموش بود و دمای آب داخل دیگ از دمای معمول کمتر بود، بایستی مشعل را به میزانی که دمای آب به ۶۰ درجه برسد روشن کنید و سپس مرحله بعدی تعمیر و نگهداری موتورخانه را انجام دهید.
• برای مشعل‌های گازسوز، عدد کنتور را به همراه زمان روشن بودن آن ثبت کنید.
• نتایج بررسی اولیه احتراق را در شناسنامه فنی وارد کنید.
• ظرفیت اسمی اولیه مشعل موتورخانه را محاسبه کنید.

نکته: در صورتی که از مشعل گازوئیل سوز استفاده می‌کنید، اگر امکان اندازه گیری دبی مصرفی سوخت وجود داشت، ظرفیت اسمی مشعل را اندازه گیری کنید.

• ظرفیت دیگ موتورخانه را تعیین کنید.
• وضعیت درز بندی جداره‌ها و اتصالات یا نشتی دیگ موتورخانه را بررسی و در صورت امکان، آن را اصلاح و تعمیر کنید.
• سایر منافذ (مانند اطراف محل نصب مشعل) را درز بندی کنید، بهتر است این کار با چسب آلومینیوم یا خمیر دیگ انجام شود. حال به سراغ مرحله بعدی برای تعمیر و نگهداری موتورخانه بروید.

• روی دودکش دامپر مناسب نصب کنید.
  اگر بخشی از دودکش، نیاز به تعویض  داشت، با هماهنگی مسئول موتورخانه این کار را انجام دهید.
• اگر مکش دودکش مثبت یا صفر بود آن را بازبینی کنید (یا گرفتن draught). در حالت خاموش از عدم وجود گرفتگی در مسیر دودکش مطمئن شوید.
• خط سوخت را کنترل و مشکلات آن را تعیین کنید.
• فیلتر را بررسی کنید و اگر نیاز به تعویض داشت، این کار را انجام دهید. سپس وارد مرحله بعد برای تعمیر و نگهداری موتورخانه می‌شوید.
• مشعل را سرویس و نگهداری دوره‌ای کنید.
  

سرویس مشعل شامل مراحل زیر می‌شود:

1. درپوش اصلی را باز کنید سپس فن و لوله حسگر فشار هوا تمیز را کنید.
2. جرقه زن و یون شعله را کنترل کنید و در صورتی که نیاز به تعویض داشت با توافق متصدی موتورخانه، این کار را انجام دهید.
3. شعله پخش کن و شعله پوش را بررسی و در صورت لزوم تنظیم کنید.

نکته: اگر در موتورخانه از مشعل گازسوز استفاده می‌کنید، هنگام تعمیر و نگهداری موتورخانه، عملکرد پمپ و همچنین نازل گازوئیل را به صورت چشمی بررسی کنید.

• لقی  و نصب صحیح و اصولی مشعل در محل خود را کنترل کنید.
• حس کننده فشار هوا و رله را کنترل کنید و از استقرار و نصب صحیح آن مطمئن شوید.
• مقدار مصرف اولیه گاز و مقدار مصرف بهینه حاصل را مقایسه کنید و مقدار گاز ورودی به مشعل را به صورت متناسب کم یا زیاد کنید تا هماهنگی نسبی میان ظرفیت دیگ و مشعل برقرار شود. این گونه دیگر شعله به ته دیگ نخورده و تا حد ممکن ۸۰% از طول آن را می پوشاند.
• دریچه هوا را پس از تنظیم اولیه دبی گاز یا گازوئیل به گونه‌ای تنظیم کنید که مقدار کربن مونوکسید در حالت استاندارد قرار گیرد و میزان هوای اضافی به کمترین حالت ممکن (کمتر از ۳۰%) برسد.
• اگر رسیدن به این نقطه با تنظیم دریچه هوا امکان پذیر نبود، دبی گاز و گازوئیل را به طور تدریجی کاهش دهید و با تغییر دریچه هوا به نقطه مورد نظر برسید.
• اگر در ظرفیت‌های پایین‌تر، رسیدن به این نقطه ممکن نبود، ظرفیت را به طور تدریجی افزایش دهید تا به بهترین نقطه برسید. توجه کنید که شعله به انتهای دیگ برخورد نکند.
• بعد از رسیدن به عملکرد مورد نظر نتایج آنالیز را ثبت و مشعل را خاموش کنید.
• پس از انجام کامل عملیات تعمیر و نگهداری موتورخانه،  شناسنامه فنی را کامل کنید و به امضای متصدی موتورخانه برسانید.

جمع بندی

در این مقاله با نکاتی در خصوص تعمیر و نگهداری موتورخانه آشنا شدید و همانطور که در اوایل مقاله نیز بیان شد، اگر این عملیات به صورت منظم و دوره‌ای انجام نشود، در طولانی مدت، سبب به بار آوردن هزینه هنگفت می‌شود. اگر در این خصوص نیاز به راهنمایی دارید، مشاوران الوپایپینگ به شما کمک خواهند کرد.

سوالات متداول