تعمیر موتور کولر آبی + آشنایی با قطعات داخلی آن

زمان تقریبی مطالعه: ۱۰ دقیقه

تعمیر موتور کولر آبی یا دینام کولر آبی، یکی از رایج‌ترین مواردی است که در تعمیر کولر آبی ممکن است با آن روبه‌رو شوید. این مورد بسیار تخصصی است و حتما باید توسط تعمیرکار ماهر و کاربلد انجام شود. تیم الوپایپینگ می‌تواند شما را در این زمینه، راهنمایی کند. معمولا بیشترین دلیلی که سبب کار نکردن موتور کولر آبی می‌شود، سوختن آن است. در این شرایط باید موتور کولر آبی تعویض شود؛ چرا که تعمیر آن، به صرفه نیست. در این مقاله در خصوص موتور کولر آبی و مشکلات رایج آن صحبت می‌کنیم.

آشنایی با موتور کولر آبی

موتورهای کولر آبی، قدرت‌های مختلفی دارند و از نوع قفس سنجابی هستند. قدرت کولر، رابطه مستقیم با قدرت موتور دارد. موتورهای کولر دو دور ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ دور در دقیقه دارند که با نام عمومی دور کند و دور تند شناخته شده‌اند، به همین دلیل با نام موتور دو دور نیز معروف هستند. به دلیل اینکه در موتور کولر آبی از کلکتور استفاده نمی‌شود، صدای کمی دارد و طول عمر آن نیز زیاد است. روی بدنه آن نیز یک کلید گریز از مرکز وجود دارد که کاربرد آن برای وصل کردن کابل ورودی برق و خروجی سیم پیچ‌ها است.

انواع موتور کولر آبی
دلیل چرخش پروانه کولر و خنک کردن محیط، موتور کولر آبی است. این موتورها در دو نوع هستند. موتور کولر آبی خازنی و موتور کولر آبی با سیم پیچ راه انداز. در ادامه در مورد هرکدام از انواع موتورها توضیح می‌دهیم.
با شروع کار موتورهای خازنی، یک سیم پیچ اصلی با یک سیم پیچ کمکی و خازنی در مسیر مدار قرار می‌گیرند. با شروع کار موتورهای سیم پیچ راه انداز، سیم پیچ راه انداز با کمک سیم پیچ دور تند به طور موازی روشن می‌شوند و زمانی که موتور روی دور تند رفت، خارج شدن خود به خودی سیم پیچ راه انداز از مدار اتفاق می‌افتد.

آشنایی با مشکلات رایج در زمان تعمیر موتور کولر آبی

در صورتی که کولر آبی شما با مشکلاتی همچون تولید باد گرم، ایجاد بوی سوختگی، سر و صدا دادن کولر و … مواجه شد، باید عیب یابی موتور کولر را انجام دهید تا بتوانید آن را رفع کنید. به طور کلی بهتر است برای تعمیر موتور کولر آبی از یک تعمیرکار با تجربه کمک بگیرید تا بتواند مشکل دستگاه را به درستی تشخیص دهد و بتواند برای تعمیر و یا تعویض کولر آبی، بهترین تصمیم را بگیرد.
اگر موتور کولر آبی یا دینام، خراب و یا سوخته باشد، کولر دیگر قابل استفاده نیست. به طور کلی مشکلات کولر آبی به دو دسته مشکلات مربوط به سیم پیچی و برق و مشکلات مربوط به پروانه و بلبرینگ‌ها تقسیم می‌شوند. مواردی همچون روشن نشدن موتور کولر، بوی سوختگی، کار نکردن دور تند کولر و … از مشکلات مربوط به سیم پیچی و برق هستند و مواردی همچون نچرخیدن پروانه کولر آبی و موارد دیگر نیز از مشکلات مربوط به بلبرینگ هستند. در این قسمت مشکلات رایج کولر آبی را بررسی می‌کنیم.

۱ – موتور و پمپ آب کولر روشن نمی‌شوند.
اگر با زدن کلید کولر، پمپ آب روشن نمی‌شود، ممکن است موتور کولر مشکل نداشته باشد و مشکل از فیوز برق باشد. در این صورت باید برق فیوز را به کمک یک فازمتر تست کنید. اگر فیوز، جریان برق ندارد، باید به تعویض آن بپردازید. همچنین در این شرایط کلید برق کولر را نیز بررسی کنید. اگر کلید، دارای جریان برق باشد و برق در ترمینال مربوط به کولر وجود نداشته باشد، باید به کنترل مسیر سیم‌ها بپردازید تا از قطع نشدن سیم‌ها در مسیر، مطمئن شوید؛ چرا که ممکن است در سیم کشی ساختمان، قطعی وجود داشته باشد.

۲ – موتور کولر آبی نیم سوز شده است.
تولید بوی بد توسط کولر، داغ کردن و تولید باد گرم توسط کولر از رایج‌ترین نشانه‌های نیم سوز شدن موتور کولر آبی است. اگر در این شرایط فیوز یا پمپ آب مشکلی ندارد، موتور کولر دچار مشکل شده است و باید به تعمیر موتور کولر آبی بپردازید. البته باید ابتدا به مقایسه جریان ثابتی که روی بدنه موتور است و جریان نشان داده شده توسط آمپرمتر، بپردازید. اگر متوجه شدید که عدد روی بدنه موتور کولر، کمتر از عدد آمپرمتر است، یعنی موتور کولر نیم سوز شده است. از دلایلی که سبب نیم سوز شدن موتور کولر آبی می‌شود، آسیب دیدن صفحه فیبری داخل آن و یا اکسید شدن کلید گریز از مرکز تعبیه شده روی موتور است. در این شرایط باید کلید را تعویض کنید.

۳ – کولر باد گرم تولید می‌کند.
نمی‌توانیم همیشه مشکل کولر را از موتور آن تلقی کنیم. بلکه پمپ آب و کم بودن فشار آب ساختمان، دلیل اولی است که سبب تولید باد گرم است؛ چرا که پوشال‌ها نمی‌توانند خیس بمانند و تولید باد سرد نیز اتفاق نمی‌افتد. اگر می‌خواهید با نحوه تعویض پوشال کولر آبی آشنا شوید، این مقاله را بخوانید.

۴ – موتور کولر به طور اتوماتیک روشن و خاموش می‌شود.
برای تنظیم جریان ورودی برق به موتور، یک اورلود وجود دارد که ممکن است سبب روشن و خاموش شدن موتور کولر شود. البته این را هم بدانید، زمانی که نیم سوز شدن موتور اتفاق بیفتد، قطعه اورلود نیز دچار مشکل می‌شود. در این صورت باید برای تعمیر موتور کولر آبی اقدامات لازم را انجام دهید.

۵ – موتور کولر سر و صدای زیاد تولید می‌کند.
اگر صدای تولید شده از خود موتور است، ممکن است پروانه خنک کننده با درپوش‌ها درگیر شده باشد و صدا ایجاد شود. در این شرایط با خراب شدن یاتاقان و یا تاب برداشتن فن مواجه هستید. اما اگر صدا از موتور نباشد، باید به باز کردن دو طرف فن بپردازید و لقی یاتاقان‌ها را با استفاده از قرار دادن چند واشر مخصوص، از بین ببرید.

بررسی مراحل تعمیر موتور کولر آبی

همانطور که قبلا هم گفتیم، انواع مختلفی از موتورهای کولر آبی وجود دارند ولی نحوه تعمیر تمامی موتورها مثل یکدیگر است. حتی برای تعمیر موتور کولر آبی کوچک نیز، می‌توانید طبق همین مراحل پیش بروید. ابتدا شما را با قطعات درونی موتور کولر آبی آشنا می‌کنیم.
در قدم اول برای اینکه موتور کولر آبی را تعمیر کنید، باید موتور را باز کنید. باید به باز کردن ۴ پیچ بلند موجود در اطراف موتور بپردازید. سپس با کمک پیچ گوشتی و زدن ضربه‌ای آرام توسط چکش، درپوش‌های دو طرف موتور کولر را باز کنید. بهتر است در این مرحله، علامتی را روی درپوش‌های کناری و حلزونی موتور بزنید تا در زمان بستن آن، با مشکل روبه‌رو نشوید.
یک صفحه پلاتین مجهز به دو کلید، روی درپوش عقب نصب است که کلید اول، مسئول وارد کردن سیم پیچ استارت به مدار و راه اندازی موتور است. کلید دوم نیز، کلید تبدیل است و مسئول راه اندازی موتور با دور تند است. درپوش جلو، که نام دیگر آن کلید گریز از مرکز است، دارای فنر است و مسئول فرمان دادن به صفحه پلاتین می‌باشد تا کولر را روشن کند.
یاتاقان‌های کولر، در وسط دو عدد درپوش موتور، قرار دارند که باید تمیز و روغن کاری شوند. چند سیم نیز از عقب قسمت حلزونی یا قسمت استاتور خارج شده است که به درپوش عقب اتصال دارند. درون قسمت حلزونی نیز، سه عدد سیم پیچ قرار گرفته است که برای استارت، دور کند و دور تند هستند.  سیم‌های خارج شده از قسمت حلزونی، مربوط به همین سیم پیچ‌ها هستند که با توجه به رنگشان، جدا شده‌اند و به هر سیم پیچ تعلق دارند. حال که با قسمت‌های مختلف موتور کولر آبی آشنا شدید، می‌توانید طبق موارد گفته شده به سراغ هر قسمت بروید و تعمیر موتور کولر آبی را انجام دهید.

• اگر دور کند کولر آبی کار نمی کند، باید به بررسی صفحه پلاتین بپردازید و در صورت مشاهده خرابی، برای تعویض آن اقدام کنید.
• اگر پس از تعویض پلاتین، هنوز مشکل پا برجاست،  کلید گریز از مرکز را بررسی کنید و در صورت رها بودن فنرهای آن، آن‌ها را دوباره در جای خود قرار دهید.
• اگر قسمت‌های گفته شده دچار مشکل نباشند، سیم پیچ‌ها را بررسی کنید. ممکن است سیم پیچ‌ها دچار سوختگی و یا قطعی شده باشند.
• اگر موتور کولر کار کی‌کند ولی در حین کار کردن صدا تولید می‌کند، یاتاقان‌های کولر دچار مشکل شده‌اند. در این صورت باید  یاتاقان‌ها را روغن کاری نمایید. اگر مشکل برطرف نشد، باید برای تعمیر موتور کولر آبی، آن‌ها را تعویض کنید.

برای اینکه تعمیر موتور کولر آبی را به درستی انجام دهید، حتما باید تخصص و مهارت زیادی داشته باشید. بیشتر اوقات نیز، تعمیرکار مربوطه، تعویض موتور کولر آبی را نسبت به تعمیر آن، در اولویت قرار می‌دهد چرا که تعمیر آن، از نظر اقتصادی به صرفه نیست. در نهایت نیز در قدم آخر  عیب یابی، درپوش‌های موتور را با توجه به علامت‌گذاری‌های زمان باز کردن، در جای خود قرار دهید و با پیچ‌های موتور کولر، آن‌ها را ببندید.

جمع بندی

در این مقاله با انواع موتور، قسمت‌های داخلی آن، عیب یابی و مراحل تعمیر موتور کولر آبی آشنا شدید. همانطور که گفته شد بهتر است این کار را به دست افرادی متبحر و متخصص در این زمینه بسپارید تا بین تعمیر و تعویض، هر عملی که از نظر اقتصادی به صرفه‌تر است را انجام دهند. اگر برای عیب یابی و تعویض و تعمیر کولر آبی، نیاز به مشاوره دارید، از همکاران ما در الوپایپینگ کمک بگیرید.

سوالات متداول