طراحی استخر+ تمامی نکات مهم در این زمینه 🤩

زمان مطالعه: ۹ دقیقه

طراحی استخر و تاسیسات آن، کار بسیار پیچیده و سختی است اما مفهوم بسیار ساده‌ای دارد. در روزهای گرم تابستان وجود یک استخر و شنا در آن، خصوصا برای افراد گرمایی، بسیار دلپذیر است. پس در این مقاله همراه ما باشید تا با ساختار مکانیکی استخرها و سیستم تاسیسات آن‌ها آشنا شوید.

سیستم طراحی استخر و تاسیسات آن

همانطور که گفته شد تاسیسات استخر نیاز به طراحی خاصی دارد و شامل بخش‌های زیادی می‌شود که هرکدام عملکرد خاصی دارد. حال به بررسی قسمت‌های مختلف سیستم مکانیکی استخرها می‌پردازیم:

اصول پایه‌ای طراحی استخر

استخرهای شنا، در ابعاد و اندازه‌های متفاوتی طراحی و ساخته می‌شوند، اما اصول ساخت همه آن‌ها، از حوض کوچک خانگی تا استخرهایی که در پارک‌های آبی وجود دارد، شبیه هم است و از یک شیوه استاندارد پیروی می‌کند. ترکیبی از فیلترهای تصفیه آب و روش‌های مختلف شیمیایی که به صورت متداوم آب را تمیز می‌کنند. برای طراحی استخر، به ۷ مولفه اصلی نیاز است:

• فضای حوضچه
• پمپ موتوری
• فیلتر آب
• سیستم تغذیه شیمیایی
• سیستم تخلیه (زهکشی)
• سیستم بازگشت

با استفاده از لوله‌‌کشی پلاستیکی (PVC) تمام این قسمت‌ها به هم متصل می‌شود. اصول کلی کار به این صورت است که آب در یک چرخه به طور مداوم از طریق سیستم‌های تصفیه مختلف و روش‌های شیمیایی متفاوت، پمپ می‌شود و سپس به استخر برمی‌گردد. به این شکل، به وسیله سیستم پمپاژ، آب تمیز و بدون هرگونه کثیفی و آلودگی، در استخر نگهداری می‌شود. همچنین در بعضی استخرها، بخاری را در آب وارد می‌کنند تا آب در دمای مشخصی ثابت بماند.

سیستم زهکشی استخر

همانطور که می‌دانید، برای تمیز ماندن آب استخر، در زمان طراحی استخر به گونه‌ای عمل می‌کنند که آب همواره از فیلترهای مختلفی عبور کند. دو یا چند زهکش اصلی در کف استخر وجود دارد که آب را به سیستم تصفیه منتقل می‌کند. همچنین چندین کف آبرو (skimmer) در بالای استخر وجود دارد که آشغال‌های سطح آب را تخلیه می‌کنند.
زهکشی‌های اصلی در عمیق‌ترین قسمت استخر قرار داده می‌شوند، بنابراین کل حجم آب استخر به طرف زهکش‌ها می‌رود. خاک و زباله‌هایی که در استخر می‌ریزند، به وسیله همین زهکش‌ها از استخر خارج می‌شوند. برای جلوگیری از ورود مو به داخل زهکش‌ها، باید آن‌ها را با روکش‌ها یا شبکه‌هایی بپوشانید. (پوششی که با منحرف کردن جریان آب، از ایجاد گرداب جلوگیری می‌کند.)
اسکیمرها هم به همان روش، آب را تخلیه می‌کنند اما با این تفاوت که آب را از بالای استخر به داخل می‌مکند و به این ترتیب کثیفی‌ها و موادی که روی آب شناور هستند، از طریق این زهکشی‌ها از استخر خارج می‌شوند.
هدف ما این است که بقایای ضایعات را فقط از سطح استخر خارج کنیم. برای جدا کردن ضایعات بزرگتر مثل شاخه و  برگ درختان، آب از سبد صافی عبور می‌کند. سیستم اسکیمر، علاوه بر ورودی اصلی، دارای یک خط اکولایزر ثانویه است که وظیفه‌اش تخلیه سطح رویی آب می‌باشد. اگر سطح آب، از سطح ورودی اصلی کمتر شود، اکولایزر مانع نگهداری هوا در سیستم پمپ می‌شود.
دریچه‌های ورودی در استخر، با عبور دادن آب از سیستم فیلتر، آن را به بیرون باز می‌گردانند. این سیستم مکش بالایی دارد، اما زمانی که استخر طبق استاندارد ساخته شود و درست کار کند، دیگر نگرانی برای مکش یک انسان در برابر هیچ کدام از زهکشی‌ها وجود ندارد.
وجود یک راه زیرگذر باز، تنها راهی است که سیستم لوله‌ کشی استخر می‌تواند از این مکش بهره ببرد. در استخرهایی که امنیت زیادی دارند، همیشه چندین زهکش اصلی و چندین کف آبرو وجود دارد و اگر یکی از زهکش‌ها توسط کسی یا چیزی مسدود شود، سیستم پمپاژ، آب را از زهکشی‌های دیگر تخلیه می‌کند. اینگونه مکش در زهکش مسدود شده برطرف می‌شود.
بیشتر استخرهای شنا ۲ حفره مکش دارند که فقط برای تمیز کردن استخرها، استفاده می‌شوند. مکش این حفره‌ها مانند جاروبرقی معمولی است با این تفاوت که به جای هوا، آب را مکش می‌کنند. مکش‌ها می‌توانند سیستم خاص خودشان را داشته باشند ولی اکثر مواقع، توسط پمپ اصلی مدیریت می‌شوند. آب پس از ورود به زهکشی‌های متنوع‌، به مرحله فیلتر کردن، می‌رسد.

سیستم‌ پمپ استخر

اکثرا در هنگام ساخت و طراحی استخر، گودال بزرگی درون زمین حفر می‌کنند و دستگاه‌های گران‌قیمت درون آن قرار داده می‌شود که به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی اتاق پمپ، توسط ما قابل دیدن نیست. بهرحال اصل کارکرد استخر، همین دستگاه‌ها هستند.
مهم‌ترین قسمت سیستم طراحی استخر، “پمپ آب” است. در یک سیستم پمپ معمولی، پروانه‌ای که درون محفظه وجود دارد، به ‌وسیله یک موتور برقی می‌چرخد. پروانه باعث می‌شود آب از زهکشی‌های استخر از طریق فیلتر گذر کند و دوباره به ورودی‌ها وارد شود. دقیقا قبل از اینکه آب وارد پمپ شود، از یک سبد صافی فلزی گذر می‌کند تا برگ‌ها و ضایعات بزرگ که موجب مسدودی می‌شوند، از آب حذف شوند. حال آب برای ورود به مرحله بعد یعنی جاری شدن به سمت فیلتر آماده است.

نقش فیلترها در طراحی استخر

بیشتر فیلترهای موجود در سیستم تاسیسات استخر، فیلترهای شنی با نرخ بالا هستند. این فیلترها به شکل مربعی هستند و از یک مخزن بزرگ تشکیل شده اند. جنس این مخزن‌ها فایبرگلاس، بتن یا فلز است. برای انجام عملیات فیلتراسیون، آب کثیف وارد لوله ورودی فیلتر می‌شود. از یک سمت نیروی گرانشی، موجب می‌شود آب از سمت فیلترها به پایین کشیده شود، از سمتی هم ذرات ریز شن و ماسه، مواد زائد و گرد و غبار را از آب جدا می‌کند. در کف مخزن، آبی که فیلتر شده، وارد لوله خروجی می‌شود و درون لوله جریان می‌یابد.
به مرور زمان، مواد زائد و گرد و غبارهایی که در ماسه‌ها جمع شده اند، باعث کند شدن جریان آب می‌شوند. بنابراین باید از فشارسنج در ورودی و خروجی فیلتر استفاده کرد تا از سطح انسداد داخل فیلتر خبردار شد. اگر فشار بیشتری در لوله ورودی، نسبت به لوله خروجی توسط فشارسنج ثبت شود، باید بدانید که ضایعات زیادی در فیلتر شنی وجود دارد.
اکنون زمان شستن فیلتر فرا رسیده است. مسئول استخر برای شست‌و‌شوی فیلتر شنی استخر (بَک واش)، دریچه‌هایی را تعبیه و تنظیم می‌کند تا در موقع نیاز مسیر جریان آب را تغییر دهد. او لوله بازگشت که به استخر متصل است را می‌بندد و لوله زهکشی که به سیستم فاضلاب متصل است را باز می‌کند. حالا دریچه فیلتر را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که لوله به لوله خروجی وصل شود و از پمپ جدا شود و همچنین لوله زهکشی را نیز به لوله ورودی وصل می‌کند. به این ترتیب از طریق ماسه به آب پمپ فشار وارد شده و خاک و ضایعات از بین می‌رود. حالا آب کثیف در بالای مخزن فیلتر، از طریق لوله ورودی به سمت فاضلاب جاری می‌شود.
به غیر از فیلترینگ با شن و ماسه، در بعضی سیستم‌ها، از فیلتر خاکی فروسرخ (مادون قرمز) و یا فیلتر کارتریج برای طراحی تاسیسات استخر بهره می‌برند. در یک فیلتر خاکی مادون قرمز آب استخر از توری‌هایی که با خاک دیاتومه پوشیده شده‌اند، عبور می‌کنند (پودر بسیار ریز که از باقی‌مانده فسیل شیمیایی بی اثر شده دیاتوم ها تشکیل شده، دیاتوم موجودات دریایی هستند). صافی فیلتر کارتریج از جنس پارچه پلی استر یا کاغذ موج‌دار می‌باشد که آب کثیف از این صافی عبور می‌کند. می‌توان به جای شستن فیلتر شنی استخر (بک واش) فیلتر را باز کرد. به طور میانگین می‌توان هر ۸ سال یکبار فیلتر قدیمی را باز کرد و فیلتر جدید را به جای آن قرار داد.

سیستم تغذیه شیمیایی در طراحی استخر

تعادل شیمیایی یک استخر هم از اهمیت بالایی برخوردار است. بنا به دلایل مختلفی استخر باید به صورت دقیق، از لحاظ شیمیایی بررسی شود. این دلایل عبارتند از:

• پاتوژن‌های پرخطر از جمله باکتری‌هایی هستند که در آب رشد می‌کنند. استخری که از آب تصفیه شده پُر شده باشد، می‌تواند مکانی مناسب برای انتقال بیماری از یک شخص به شخص دیگر توسط میکروارگانیسم‌های حامل باشد.
• اگر تعادل شیمیایی آب به هم بریزد، قسمت‌های مختلف استخر دچار اختلال می‌شود.
• تعادل شیمیایی نامناسب موجب تحریک چشم‌ها و پوست بدن می‌شود.

برای حفاظت از آب در برابر مواردی که منجر به بیماری می‌شوند، باید آب را ضدعفونی کنید. بهترین ماده برای ضدعفونی کردن استخر، “کلر” است که می‌تواند یک ترکیب شیمیایی جامد مثل هیپوکلریت کلسیم و یا یک ترکیب مایع مثل هیپوکلریت سدیم باشد. پس از اضافه کردن این مواد به آب استخر، کلر با آب وارد واکنش می‌شود و مواد شیمیایی متنوعی تولید می‌شود که اسید هیپوکلروز مهمترین آن‌ها می باشد. اسید هیپوکلروز در دیواره سلولی به لیپیدها حمله می‌کند، آنزیم‌ها و ساختارهای داخل سلول را از طریق واکنش اکسید شدن، از بین می‌برد و به این صورت باکتری‌ها و عوامل مختلف بیماری‌زا را نابود می‌کند.

سخن آخر

با توجه به نکاتی که در بالا ذکر شد، متوجه شدید که در طراحی استخر از قطعات مهمی استفاده می‌شود. برای ساخت و نگهداری یک استخر، باید همه قسمت‌های استخر را بشناسید و با عملکردشان آشنا باشید. وقتی یک استخر از لحاظ مکانیکی به درستی کار کند، یعنی قرار است که شما یک شنای لذت بخش را تجربه کنید. شما می‌توانید برای طراحی استخر از مشاوره‌ی متخصصان الوپایپینگ استفاده کنید.

سوالات متداول